Gülseren Onanç
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği olarak altı aydır Barış İçin Bayan SES’i projesini hayata geçiriyoruz. Gayemiz siyasetin çözümsüzlük alanına bırakılan “barış” kavramını bayanların perspektifiyle ele almak ve sivil toplumda ve medyada barış sesinin yükseltmek.
Bu projede barışın bayanlar tarafında nasıl yaşama geçirildiğini ferdi kıssalar ile anlattık, bayanların barışa hizmet eden eşitlik ve özgürlük gayretinin örneklerini öne çıkardık ve bayan dayanışmanın ehemmiyetini, pahasını anlatma fırsatı yakaladık. Barış sözcüğünün içinin boşaldığı bir vakitte, kimi vakit ırkçılığa varan eril medyanın lisanına karşı, barışçıl bir lisan kullanarak barışın mümkün olabileceğini anlatmaya çalıştık. Barışın SES’ini bayanların yükselteceğine olan inancımızla ilham veren bayan öykülerini ortaya çıkardık.
Dünyada ve memlekette çatışma ve şiddet
Dünya büyük bir savaşa tanıklık ediyor. Rusya ve Ukrayna savaşında her taraftan 100 binin üstünde asker öldü. Hala barışa ait bir umut yok. Dünyanın geri kalanında da onlarca çatışma alanı var.
Ülkemizde de kırk yılı aşkın bir müddettir Kürt sıkıntısına ait çatışma süreci devam ediyor. Bu süreçte yalnızca son 20 yılda yaklaşık 15 bin insan hayatını kaybetti. Kamu kaynaklarının da tükenmesine neden olan Kürt sıkıntısında, çözümsüzlüğün bedeli 3 trilyon dolar olarak hesaplanmış. Kürt sorunu yıllardır siyasetin alanı içinde çözülemezken, bayanların çabası barış için kıymetli bir fırsat penceresi aralıyor.
Öte tarafta memleketin her yanında şiddet var; bayanlar en büyük şiddete maruz kalanlar. Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu sayılarına nazaran, 2022’de bu güne kadar 285 bayan öldürüldü. Altı yaşında babası tarafından 29 yaşındaki bir adam ile evlendirilen kız çocuğu haberinin hepimizi sarstığı bu hafta çocuğa yönelik şiddetin boyutu da gözler önüne serildi.
Barış romantik bir ütopya mı?
Barış savaşın olmadığı bir durum değil. Her türlü şiddetten arınmış bir ömrü inşa ettiğimiz vakit barışı inşa edeceğiz. Günümüz dünyasının çatışmacı ortamında “barış” talep etmek romantik bir ütopya üzere algılanabilir. Barış bir ütopya olsa da onun peşinden gitmeyi çok manalı bir hayat olarak görüyorum. Bir ömür barış ütopyasına ulaşmak üzere harcanmışsa manalıdır diye düşünüyorum.
Barış İçin Bayan SES’i projesinde, barış kavramına bayan bakış açısı ile yeni bir boyut getirmek istedik. Politikler tarafından Kürt sorunu diye tanımlanan ve siyasetin tahlilsiz alanı içine sıkıştırılan meselelerin hayatta bayanlar tarafından nasıl tabiatıyla dayanışma ile çözülebildiğini anlattık. Eşitsizlik ve çatışma yaratan ataerkil sisteme karşı çaba eden bayanların barışı sağlamak üzere nasıl bir fonksiyon yerine getirdiğini gösterdik.
Projemizde Kürt coğrafyasında yaşayan gözü pek, hassas bayanların ferdî alanlarında, sivil toplumda, barolarda, medyada, siyasette barış için çabasının kıssasını anlatma fırsatı elde ettik.
Projede yola çıktığımızda işimiz kolay oldu; çünkü bu projenin maksatlarına yıllardır sahip çıkan bu tarafta çalışan bayanlar ile yollarımız kesişti. Gazeteci, akademisyen, sinema yöneticisi, podcaster arkadaşlarımız projeye sahip çıktılar ve keyifli bir çalışma ile içerik üretimlerini yaptılar.
Barış İçin Bayan SES’i projesinin bayan hikayeleri
Barış için Bayan SES’i haberleri: SES Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu olarak “Kadın, Barış ve Güvenlik” başlığına dikkat çekecek içerikler geliştirdik. Savaşı mağdurları olan, barış için çaba veren bayanların perspektifiyle olaylara baktık ve barışın sesini yükseltmeye çalışan haberler yaptık. Kimi vakit ırkçılığa varan eril medyanın lisanına karşı barışçıl, eşitlikçi bir lisan kullanarak dönüştürücü olmaya çalıştık.
Barış İçin Bayan SES’i podcastleri: Farklı başlıklarda barış üzerine konuşarak çatışma ve şiddeti nasıl yeneceğimizin izini sürüyoruz. Barışa küresel ve akademik perspektiften bakmak üzere Küresel SES podcastlerini Begüm Kuvvetli, Sanatta Bayan SES’i podcastlerini Fatoş Yıldız (Sterk), Sivil Toplumda Bayan SES’i podcastlerini ise Ferda Fahrioğlu Akın hazırladı. Dinlemenizi öneriyorum.
Barış için Bayan SES’i video-belgeselleri: 10-15 dakikalık görüntü belgeseller ömrünü barış uğraşına adamış fark yaratmış bayanların şahane öykülerini anlatıyor. Ayşegül Doğan Eren Keskin’in öyküsünü, Ekin Çalışır,kadına yönelik şiddet ile nasıl çaba eden Diyarbakır Baro’sundaki genç bayan avukatları, Fatma Çelik şair Fatma Taşlı Tunç’un ilham veren kıssasını, Güliz Sağlam Rosa Bayan Derneği’ni, Mehveş Meskenin ise Aysel Tuğluk’un öyküsünü anlatan video-belgeseller çekti. Bu kısa görüntülerin saatler süren siyasi konuşmalardan daha tesirli olduğuna inanıyorum.
Ataerkil sisteme bayan ve Kürt kimlikleri ile direnen bayanların dayanışma öyküleri bize barışın nasıl inşa edileceğini anlatıyor.
Barışı inşa eden bayanların kıssaları size ilham verecek.