2023 yılı için uygulanacak taban fiyat dün 8 bin 506 TL olarak açıklanırken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in asgari fiyata ait dolar hesabı reaksiyon çekti.
Bilgin, Twitter hesabından dün akşam yaptığı paylaşımda “Cumhuriyet tarihinin hem TL hem de Dolar bazındaki en yüksek taban fiyatı güzel olsun” iletisiyle birlikte 2002-2022 devrine ait minimum fiyatın TL ve dolar cinsi bedellerinin yer aldığı tabloya yer verdi.
Bilgin’in paylaştığı tabloda, geçmiş yılların taban fiyatlarının dolar karşılığı hesaplanırken, ilgili yılın birinci süreç günlerindeki dolar kurları, 2023 yılı için dünkü dolar kuru kullanıldı fakat ABD enflasyonundaki değişim hesaba katılmadı.
ABD’deki resmi tüketici enflasyonu dikkate alındığında, örneğin, 2008 yılındaki 429 dolar, bugün 605 dolara denk. Münasebetiyle, 2023 yılı minimum fiyatı, dolar bazında 15 yıl evvelki minimum fiyatın yüzde 24,8 oranında gerisinde kaldı.
‘AĞIR DEZENFORMASYON İÇERİR’
Bilgin’in paylaşımına Twitter’da reaksiyon gösterenlerden biri, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Kerim Rota oldu.
“Dikkat! Bakanın bu paylaşımı ağır dezenformasyon içerir” diyen eski bankacı Rota, “Bakanın dolar bazında 20 yıllık karşılaştırma yapıp da, ABD enflasyonunu hesaba katmaması dezenformasyondur. Kendisinin tablosunu enflasyondan arındırıp paylaşıyorum” dedi ve şu bilgiye yer verdi: “2008’e nazaran minimum fiyat yüzde 25, yani ayda 90 dolar aşağıda.”
İktisatçı Hayri Kozanoğlu da Bilgin’in paylaşımına dair düzeltme yapan isimlerden oldu.
Prof. Dr. Kozanoğlu, “Sayın bakan bu hesaplama yanlış. 10 sene evvel taban fiyat 451 dolarmış. Bu 10 yıllık müddette toplam ABD enflasyonu yüzde 28,4. Demek ki o günkü 451 dolar tıpkı satın alma gücüne 584 dolarla sahip olur. Halbuki sizin ödediğiniz yalnızca 455 dolar” dedi.
MUTFAK ENFLASYONUNUN ALTINDA KALDI
Ayrıca minimum fiyattaki 6 aylık yüzde 54,7’lik, bir yıllık yüzde 100’lük artış, farklı kurumların açıkladığı besin enflasyonunun altında kaldı.
Geçtiğimiz yıl sonunda 4 bin 97 TL olan açlık sonu kasım itibariyle yıl sonuna nazaran yüzde 90 oranında artış göstermişti. Türk-İş’e nazaran kasımda yıllık besin enflasyonu yüzde 137,38 olarak gerçekleşti.
TÜİK’e nazaran kasımda besin enflasyonu yıllık yüzde 102,55 düzeyinde bulunurken İstanbul Ticaret Odası datalarına nazaran, İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi kasımda yıllık yüzde 105 olarak gerçekleşti.
Geçtiğimiz yılın başında 4 bin 253 TL olarak belirlenen minimum fiyatın, temmuz ayında 5 bin 500, 2023’te 8 bin 506 TL olmasıyla birlikte minimum fiyattaki yıllık artış yüzde 100 oldu. Böylelikle minimum fiyattaki artış ölçüsü Türk-İş’in 137,38’lik yıllık mutfak enflasyonu artış sonunun çok altında kaldı. Öte yandan İstanbul enflasyonu ve TÜİK’in besin enflasyonu da minimum fiyat artışını sollamış oldu.