Düşman kuvvetleri, Birinci Dünya Savaşı’nın akabinde Sevr Antlaşması’nı mazeret ederek başta İstanbul olmak üzere Anadolu topraklarını işgal etti.
Mustafa Kemal Paşa, Ulusal Mücadele’yi başlatmak üzere 19 Mayıs 1919’da Kurtuluş Savaşı’nın başlangıç temellerini attığı Samsun’da halk tarafından büyük coşkuyla karşılandı.
Atatürk, 12 Haziran 1919’da Amasya’ya geldi ve alınan kararlar, 22 Haziran 1919 tarihinde Amasya Genelgesi ismi altında yayımlandı.
ANKARA’DA BİR ORTAYA GELİNMESİNİ İSTEDİ
Erzurum ve Sivas kongrelerinin akabinde ulusal iradeye dayalı bir hükümet kurulması gayesiyle tüm kentlere telgraflar gönderilerek, vatandaşlarca seçilen temsilcilerin Ankara’da bir ortaya gelmesi istendi.
Coğrafi pozisyonu ve cephelere eşit uzaklığı nedeniyle Ankara’da toplanmaya karar veren Atatürk, Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın buradan yönetilmesini uygun buldu.
İlgililere 16 Aralık 1919’da Ankara’ya hareketlerini bildiren ve bu seyahati bilinmeyen tutan Atatürk, beraberindeki heyetle 18 Aralık 1919’da Sivas’tan yola çıktı.
Güzergah boyunca vatandaşlardan Ulusal Mücadele’ye dayanak isteyen Atatürk, Heyet-i Temsiliye üyeleriyle 9 günlük seyahat sonrasında 27 Aralık 1919’da Ankara’ya ulaştı.
Ankara halkının coşkulu karşılaması karşısında duygulanan Atatürk, 27 Aralık’ta Dikmen sırtlarında karşılanmalarını yıllar sonra “Ankaralılar beni misli görülmemiş bir heyecanla karşıladılar.” tabiriyle anlattı.
MİLLİ MÜCADELE’NİN SEYRİNİ DEĞİŞTİREN YOLCULUK
Mustafa Kemal Paşa, Dikmen’e geldiklerinde arabasından inerek karşılamada bulunanların ellerini sıktı ve Seymenleri “Merhaba efeler” diye selamladı. Atatürk, daha sonra Ankara’daki birinci karargahı olan Ziraat Mektebi’ne yerleşti.
Mustafa Kemal Paşa ve Heyet-i Temsiliye üyelerinin sağ salim Ankara’ya ayak bastıkları tarih olan 27 Aralık, Ulusal Mücadele’nin seyri açısından yeni bir periyodun başlangıcı oldu.
Atatürk’ün, Ankara’ya geldiğinde tüm ülkeye telgrafla duyurduğu, Nutuk’ta da yer alan 27 Aralık tarihli bildirisinde şu sözlere yer verildi:
“Ankara’dan: Sivas’tan Kayseri yoluyla Ankara’ya gitmek üzere yola çıkan Heyet-i Temsiliye bütün yol boyunca ve Ankara’da büyük ulusumuzun sıcak ve içten yurtseverlik şovları içinde bugün buraya geldi. Ulusumuzun gösterdiği birlik ve dayanç ülkemizin geleceğini itimat altına alma konusundaki inancı sarsılmaz bir biçimde destekleyecek niteliktedir. Şimdilik Heyet-i Temsiliye merkezi Ankara’dadır. Hürmetlerimizi sunarız efendim.”
HAZIRLIKLAR ANKARA’DA YAPILDI
Atatürk’ün Ankara’ya gelişi, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ve Kurtuluş Savaşı’nın başlatılması için dönüm noktalarından biri oldu.
Böylece, TBMM’nin kuruluşu ve Türk ordusunun düşman karşısında planlı halde harekete geçmesi için hazırlıklar Ankara’da yapıldı.
Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk’ta Heyet-i Temsiliye ile Ankara’ya gelişini şu sözlerle anlattı:
“Genel durumu yönetip yürütme sorumluluğunu yüklenenler, en değerli amaca ve en yakın tehlikeye, elden geldiğince yakın yerlerde bulunurlar. Kâfi ki bu yaklaşma, genel durumu gözden uzak bırakacak ölçüde olmasın. Ankara bu şartları üzerinde toplayan bir noktaydı. Her halde cephelerle ilgileneceğiz diye Balıkesir’e, Nazilli’ye ya da Karahisar’a gitmiyorduk. Ama cephelere ve İstanbul’a demiryolu ile bağlı ve genel durumu yönetme bakımından Sivas’tan hiçbir ayrılığı olmayan Ankara’ya gelecektik. Meclis-i Mebusan’ın İstanbul’da toplanması mecburî görüldükten sonra ise Ankara’ya gelmenin ne kadar yerinde ve faydalı sayılması gerektiğini açıklamayı gerekli görmem.”
Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasıyla Ankara, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin başşehri olarak tarihteki yerini aldı.