İZMİR (İGFA) – Türkiye, 2024/25 zeytinyağı dönemini iple çekiyor. Türkiye’nin 41 vilayetindeki 200 milyon zeytin ağacı 400 bin tonluk tarihi bir zeytinyağı rekoltesine hazırlanıyor. Türkiye’nin bu rekolteyle 2022/23 dönemindeki üzere dünya ikincisi olması bekleniyor.
Türkiye’de zeytinyağı dalının mukadderatını tayin eden Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu, odalar ve borsaların ortalarında olduğu 20 kurum 24 Mayıs 2024 tarihinde yayınladıkları “Zeytinyağında dökme ve varilli ihracat yasağı çabucak kaldırılmalıdır” başlıklı ortak bildiriyle, 1 Ağustos 2023 tarihinden beri 10 aydır devam eden dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağının kaldırılmasını talep etmişti.
YASAK KARARI 1 KASIM 2024’E KADAR ESNETİLDİ
Zeytinyağı kesiminden gelen talep üzerine Ticaret Bakanlığı, yasak kararını esnetti. Türk zeytinyağı ihracatçılarına 1 Kasım 2024 tarihine kadar 50 bin ton kota verdi.
Sektörün ortak talebinin karşılık bulmasından keyifli olduklarını lisana getiren Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri M. Emre Uygun, 50 bin ton kota sayesinde Türkiye’nin elindeki 200 bin tonluk stokun yüzde 25’inin katma bedele dönüşeceğini, Türkiye’nin zeytinyağı ihracatının 300 milyon dolar civarında bir artış kaydedeceğini vurguladı.
“Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlama ne üreticiye ne ihracatçıya ne de tüketiciye yarar sağlamadı” tespitinde bulunan Uygun, “Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen önlem iç piyasada fiyatların düşmesi gayesiyle alınmıştı. Önlem kararı alındığında 180 TL olan zeytinyağı fiyatı düşmek bir tarafa 350 TL düzeylerini gördü. İhracatımız 2022/23 döneminde 150 bin ton iken, 2023/24 döneminde 7 aylık periyotta yüzde 70 civarında kan kaybetti. Önlem kararı nedeniyle ziyan gören yalnızca ihracatçı olmadı. Üretici eserlerini ihracatçılara satamadığı için gelir kaybına uğradı. Her şeyden evvel Türkiye ve Türk zeytinyağı ihracatçıları, ihraç pazarlarında prestij kaybetti. 50 bin tonluk kotayı Türk ihracatçılarımızın 1 Kasım’a kadar kullanacaklarına inanıyoruz. 400 bin ton civarında rekolte beklediğimiz 2024/25 döneminde da kotaların olmadığı, ihracatçılarımızın özgür piyasa şartlarında dünya piyasalarında ihracat yapabileceği bir dönem diliyoruz. 24 Mayıs’taki açıklamamızda da dillendirdiğimiz üzere, tarım eserlerinde ihracat üreticilerimizin sigortasıdır. Üreticilerimizin sigortasının elinden alınmaması hem üreticilerimiz hem de ülkemiz için hayati ehemmiyete sahip. Yasaklar geride kaldığı takdirde 2024/25 döneminde Türk zeytincilik dalı olarak tarihimizde birinci defa 1 milyar dolar ihracat amacına ulaşacağımıza inanıyoruz. Türk zeytinyağı kesiminin ortak talebine olumlu yaklaşan Ticaret Bakanımız Prof. Dr. Sayın Ömer Bolat’a, Tarım ve Orman Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı’ya teşekkür ediyoruz” diye konuştu.
DÖKME VE VARİLLİ ZEYTİNYAĞI İHRACATIYLA İLGİNİ NE OLMUŞTU?
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı son 3 yılda 4 kere yasaklama ve fonla karşı karşıya kalmıştı.
Bunun üzerine zeytinyağı dalının yazgısını tayin eden 20 kurum 24 Mayıs 2024 tarihinde kamuoyuna, “Zeytinyağında dökme ve varilli ihracat yasağı çabucak kaldırılmalıdır” başlıklı bir bildiri yayınlamışlardı. Bildiride, kesimin 2024/25 dönemine 200 bin ton stokla gireceği, 50 bin ton Afrin zeytinyağı ve beklenen 400 bin tonun üstündeki rekolteyle 2024-25 döneminde 650 bin ton zeytinyağı varlığıyla karşı karşıya kalacağının altı çizilerek, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı kısıtlamasının kaldırılması istenmişti.