2025 taban fiyat artırımının önümüzdeki günlerde belirli olması bekleniyor. Yeni yıl için minimum fiyat tartışmaları evvelki yıllardan farklı olarak bu sefer aylar öncesinden başladı. Eylül ayı itibaren kamuoyunda hayli ağır bir gündem oluştu.
7 milyon çalışanı direkt; ülkenin tamamını ise dolaylı yoldan etkileyen minimum fiyatın 2025’te ne olacağı herkes tarafından merak ediliyor. Zira minimum fiyat, yalnızca patronun çalışana verdiği asgarî fiyat değil… Minimum fiyatla birlikte neredeyse A’dan Z’ye her kaleme artırım da kaçınılmaz olacak. Günlük hayat, temel tüketim eserleri, kiraya kadar pek ögede fiyat artışları olacak.
Öyle ki daha 2025 Ocak ayı gelmeden aylar öncesinden marketler raflarda etiket değişimine başladı.
Peki, taban fiyatla ilgili öne çıkan kestirimler neler? Bugüne kadar yapılan açıklamalara ve öngörülere bakıldığında çeşitli senaryolar ortaya çıkıyor. Gelin, taban fiyatla ilgili bugüne kadar hangi varsayımlar yapıldı, kim ne dedi daima birlikte göz atalım ve hatırlayalım.??
Yılın son ayıyla birlikte aylar öncesinden konuşulmaya ve merak edilmeye başlanan 2025 minimum fiyat artırımı kördüğümü de önümüzdeki günlerde çözülecek.
Asgari fiyatla birlikte pek çok kaleme de artırım bekleniyor. Bu nedenle vatandaş minimum fiyatın cebe girmeden havada buhar olacağı görüşünde.
Peki taban fiyat artırımı için bugüne kadar kim ne dedi, kestirimler neler? Gelin daima birlikte varsayımları, açıklamaları ve dataları özet geçelim??
1. “Merkez Bankası’nın enflasyon varsayımlarına nazaran artırım yapılırsa…”
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2024 sonu için enflasyon varsayımını yüzde 44; 2025 yılı enflasyon kestirimi ise yüzde 21 olarak belirledi.
Yüzde 44’lük enflasyon oranı dikkate alınarak bir artış yapılırsa, minimum fiyat 24 bin 482 TL olacak.
Eğer yüzde 21’lik bir artırım yapılırsa, taban fiyat 20 bin 500 TL civarında bir sayı olacak.
2. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek:
Önceki gün TBMM Genel Kurulu’nda bütçe görüşmelerinde konuşan Bakan Şimşek, enflasyonun şu an da 47 olduğunu ve yıl sonu ise ‘muhtemelen yüzde 45’ olacağını lisana getirdi.
Şimşek, “Asgari fiyat de muhtemelen enflasyonun üzerinde seyredecek” dedi.
-
Asgari fiyata yüzde 45 oranında bir artırım yapılırsa 24 bin 652 TL’ye ulaşacak.
-
Asgari fiyata yüzde 47 oranında bir artırım yapılırsa 24 bin 992 TL’ye ulaşacak.
3. Nobel İktisat Ödüllü Daron Acemoğlu:
2024 Nobel İktisat Ödülü’nün sahibi Daron Acemoğlu, taban fiyata dair sorulan soruya “Verimliği artırmadan taban fiyatı yüzde 50’ye, yüzde 70’e çıkartarak fiyatı artıramazsınız” karşılığını verdi.
Acemoğlu’na nazaran sorun ‘verimlilik’ ve bu verimliliği artırmadan emekçi sınıfının refahı düzeltilemez. Bu nedenle Acemoğlu, Türkiye’de verimlilik artırıldıkça fiyatların artacağını söyledi.
4. Araştırma şirketlerinden taban fiyat anketi:
-
MetroPOLL araştırmanın yaptığı ankete nazaran vatandaşların yüzde 33.5’i minimum fiyatın 2025’te en az 35 bin TL olması gerektiğini düşünüyor. “En az 30 bin TL olmalı” diyenlerin oranı ise yüzde 32.5 ile ikinci sırada yer aldı.
-
Arada Survey’in ise 4 bin 539 şahısla yaptığı ankette iştirakçilerin yüzde 40’ı taban fiyata yüzde 25-50 ortasında artırım yapılacağı görüşünde.
-
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) araştırmasına nazaran İstanbulluların taban fiyat beklentisi 33 bin 406 lira.
5. Cem Küçük: “24 bin-24 bin 500 TL”
Gazeteci Cem Küçük, geçen haftalarda canlı yayında yaptığı açıklamada taban fiyata dair iddiasını paylaşmıştı. Küçük, minimum fiyatın 24 bin-24 bin 500 TL aralığında olmasını beklediğini lisana getirdi.
6. Memleketler arası kuruluşlar, taban fiyat için ne dedi?
Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye’ye ‘Yüksek artırımdan kaçının’ ikazında bulunmuştu. IMF, yüzde 25’lik bir artırım iletisini vermişti.
Deutsche Bank ise yüzde 25-30 ortası bir artırım beklendiğini lisana getirmişti.
7. Siyasi partilerin minimum fiyat talebi.
-
CHP’nin minimum fiyat talebi 30 bin TL.
-
İYİ Parti: 28 bin lira ve orta zam talep ediyor.
-
DEM Parti: En az 35 bin TL. Gelecek Partisi: 33.337 TL.
-
HÜDA-PAR: En az 30 bin TL. Büyük Birlik Partisi: En az 25 bin TL.
8. Toplumsal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun: “Yüzde 30 artırım.”
Geçen sene minimum fiyat varsayımını gerçek bilen Erdursun, yüzde 30 artırım beklediğini lisana getirdi. Yüzde 30 artırım yapıldığı takdirde taban fiyat 22 bin TL’ye ulaşacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın devreye gireceği senaryoyu paylaşan Erdursun, ‘Erdoğan devreye girerse sayı 23 bin TL’ye çıkabilir’ tabirlerini kullandı.
9. Finans ve İktisat Danışmanı Emre Hoş: “Yüzde 30-35 artırım.”
Asgari fiyatta birinci artırım pazarlığının yüzde 21’den başlayacağını öngören Sevimli, bu oranın yüzde 30-35’lere çıkacağı görüşünde. Şirin’e nazaran minimum fiyatta son kelamı Cumhurbaşkanı Erdoğan söyleyecek.
-
Asgari fiyata yüzde 30 artırım yapılırsa 22 bin TL’ye yükselecek.
-
Yüzde 35 artırım senaryosunda ise sayı 22 bin 952 TL olacak.
10. Ekonomist Muhammet Bayram: “En az yüzde 30, en fazla yüzde 35.5 artırım.”
Bayram, taban fiyata en az yüzde 30 en fazla yüzde 35.5 artırım yapılacağını düşünüyor. Bu oranda ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Vatandaşı enflasyona ezdirmeyeceğiz” iletisinin tesirli olduğu görüşünde.
11. Sabah gazetesi müellifi Mevlüt Tezel: “Yüzde 47 artırım.”
Mevlüt Tezel, köşe yazısında taban fiyatın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da devreye girmesiyle 25 bin TL olacağı görüşünü paylaştı. Yani bu oran yüzde 47 artırım manasına geliyor.
12. AK Partili vekillerin beklentileri: “En az 22 bin TL ve üzeri.”
AK Parti kulislerine nazaran vekiller taban fiyatın en az 22 bin TL ve üzeri olması gerektiğini düşünüyor. Kulislerde öne çıkan iddia ise yüzde 44 artırım.
Yüzde 44 artırım ile taban fiyat 24 bin 432 TL civarında olacak.
13. Ekonomist Mahfi Eğilmez: “Yüzde 35-yüzde 45”
Ekonomist Mahfi Eğilmez, 2025 Ocak ayında minimum fiyata yüzde 35 artırımın sürpriz olmayacağını belirtmişti. Lakin son bilgileri pahalandıran Eğilmez, iddiası yılsonu enflasyonu yüzde 45 üzerinden bir hesaplama yapmış ve bu oranlar ışığında taban fiyatın 24 bin 652 TL olabileceğini paylaşmıştı.
14. Sabah Müellifi Lider Yılmaz: “Yüzde 35 artırım.”
Öner Yılmaz, geçen hafta yayımlanan yazısında minimum fiyat için masada olan en güçlü ihtimali yazdı. Yılmaz, masadaki konuşulan oranın yüzde 35 olduğunu tabir etti.
15. Gazeteci Fatih Portakal: “Yüzde 41 artırım.”
Geçen haftalarda Sözcü TV’de minimum fiyata dair kulisleri aktaran Portakal, 24 bin TL sayısını söylem etti. Portakal, kulislerde konuşulan oranın yüzde 40-41 olduğunu belirtti.
16. Merkez Bankası Eski Başekonimisti Hakan Kara: “Taban oran yüzde 28”
Prof. Dr. Hakan Kara, yıl sonu prestijiyle taban fiyatın açlık hududunun yüzde 28 altında kalacağını kestirim ettiğini ve bu nedenle taban oranın bu sayıdan başlayacağını tabir etmişti.
Tahminleri değerlendirdiğimizde genel olarak beklenti yüzde 35-40 ortasında yer alıyor. Çoğunluğa nazaran yüzde 45 oranında artırım mümkünlüğü mevcut fakat bu artırım Cumhurbaşkanı Erdoğan devreye girerse yapılabilir.
Peki Onedio okuyucuları ne diyor???
Kasım ayının başında “Asgari Fiyat 2025’te Ne Kadar Olmalı? Maaşın Kaç TL Olursa Memnun Olursun?” başlıklı bir anket yayımladık. Anketin sonuçlarına nazaran vatandaşın beklentisi ile hayal ettiği hayli farklı…
İşte anketin sonuçları??
Sence hükümet 2025 taban fiyatı kaç TL yapar?
