Türkiye ve Avustralya, amansız bir çabaya girdi. İki ülke de 2026 yılında gerçekleşecek Birleşmiş Milletler İklim Tepesi’nin konut sahipliğini yapmak üzere adaylıklarını koydu. Türkiye de, Avustralya da çekilmeyi reddediyor.
İki ülke de, doruğun mesken sahipliği için 2022 yılından beri adaylıklarını koyuyorlardı. COP29 tepesinin Bakü’de yapılması, iki ülke ortasındaki tartışmaları kızıştırdı.
Avustralya İklim Bakanı Chris Bowen, Türkiye ile bir muahedeye varmak hedefiyle Cuma günü Türkiye’ye son dakika bir ziyaret gerçekleştirdi lakin Türk yetkililer çekilmeyi reddetti. Türkiye Etraf Bakan Yardımcısı Fatma Varank, ülkesinin adaylık konusunda kararlı olduğunu vurguladı.
200 ülkeden önderlerin katıldığı doruğa konut sahipliği yapan ülke, hem diplomatik itibar kazanıyor hem de etraf dostu siyasetlerini global bir platformda sergileme fırsatı buluyor.
İHRACATI, ADAYLIĞINA TERS
Türkiye’nin Akdeniz’deki pozisyonunun, delegelerin seyahatlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltacağını ve Avustralya’ya kıyasla daha küçük bir petrol ve gaz sanayisine sahip olduğunu vurguladı. Varank, “Türkiye, 2021’de COP26 için adaylığını çekti lakin bir defa daha geri adım atmayacak,” dedi.
İklim Doruklarına katılan başkanlar, fosil yakıt ihracatı yapan ülkelerin Tepe’ye mesken sahipliği yapmasını eleştirmişti. Değerli bir yakıt ihracatçısı olan Suudi Arabistan, daha evvel doruğa mesken sahipliği yaptığı için tenkitlerin odağındaydı.
Avustralya, dünyanın en büyük fosil yakıt ihracatçılarından biri. Avustralya İklim Bakanı Bowen, “Fosil yakıt ihracatçısı olduğumuz gerçeğini inkar etmiyoruz. Lakin yenilenebilir güç ihracatına geçiş sürecindeyiz,” diyerek ülkesinin adaylığını savundu.
Avustralya, “Pasifik COP” teklifiyle Pasifik ülkelerinin karşılaştığı kıyı erozyonu ve yükselen deniz düzeyi üzere meselelere dikkat çekmeyi hedefliyor.
Türkiye, gücünün yaklaşık yüzde 80’ini fosil yakıtlardan sağlıyor ve 2023’te Avrupa’nın en büyük ikinci kömür bazlı elektrik üreticisi oldu. Buna karşın Türkiye, iklim siyasetlerindeki ilerlemelerini öne çıkararak adaylık için güçlü bir duruma sahip olduğunu belirtiyor.
BATI ÜLKELERİ ADAYINI SEÇTİ
Almanya, Kanada ve İngiltere üzere ülkeler Avustralya’ya takviye verdi. Pasifik önderleri de Avustralya’nın adaylığını, Pasifik bölgesine öncelik verilmesi kuralıyla destekliyor.
Fiji İklim Sekreteri Sivendra Michael, “Avustralya’nın adaylığını destekliyoruz. Fakat fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda ulusal seviyede daha güçlü adımlar atmaları gerektiğini hatırlatıyoruz,” dedi.
Türkiye, Batı Avrupa ve Başkaları Devletler Grubu’ndan hangi üyelerin dayanağını aldığını açıklamadı. BM’nin bu kümedeki 28 üyesinin konut sahipliği için oybirliği ile karar vermesi gerekiyor. Kararın katılaşacağı tarih ise hala bilinmiyor.