Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 33,1’e yükseldi.
TÜİK, Nüfus ve Konut Sayımı bilgilerinin 2021 yılı sonuçlarını açıkladı. Bilgilere nazaran, Cumhuriyetin birinci yıllarında yapılan 1927 yılı genel nüfus sayımı sonucuna nazaran, 13 milyon 648 bin 270 kişi olan Türkiye nüfusu, yıllar içinde daima artma eğilimi göstererek 2021 yılında 84 milyon 680 bin 273 şahsa ulaştı.
Cinsiyete nazaran nüfusun dağılımına bakıldığında, Cumhuriyetin birinci yıllarında evvelki savaş periyodunun de tesiriyle bayan nüfus erkek nüfustan fazla iken yıllar içinde bayan ve erkek nüfus çabucak hemen eşit büyüklüğe ulaştı. Erkek nüfus 1927’de 6 milyon 563 bin 879 kişi iken 2021 yılında 42 milyon 428 bin 101 kişi oldu. Bayan nüfus ise 1927’de 7 milyon 84 bin 391 kişi iken 2021 yılında 42 milyon 252 bin 172 kişi oldu.
Türkiye’nin nüfus artış suratı yıllara nazaran incelendiğinde, 1935 yılında binde 21,1 olan yıllık nüfus artış suratının 2021 yılında binde 12,7 olduğu görüldü.
Ortanca yaş yükseldi, nüfus piramidi değişti
Nüfusun yaş yapısının değerlendirilmesinde kullanılan kıymetli göstergelerden biri olan ortanca yaş, Türkiye’de 1935 yılında 21,2 iken 2021 yılında 33,1 oldu. Cinsiyete nazaran incelendiğinde, 1935’te erkeklerde 19,1 olan ortanca yaşın 2021’de 32,4’e, bayanlarda ise 1935’te 23,4 iken 2021’de 33,8’e yükseldiği görüldü.
Türkiye’nin nüfusun yaş yapısında yaşanan değişim nüfus piramitini de etkiledi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak hayli fazladır.
Çalışma çağındaki nüfus yüzde 68’e yaklaştı
Ülkemizde 1935 yılında yüzde 54,7 olan çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş kümesindeki nüfusun oranı, yıllar içinde artarak 2021 yılında yüzde 67,9’a ulaştı. Başka yandan çocuk yaş kümesi olarak tanımlanan 0-14 yaş kümesindeki nüfusun oranı 1935’te yüzde 41,4 iken yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 22,4’e düştü. Yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha üst yaştaki nüfusun oranı ise 1935’te yüzde 3,9 iken 2021 yılında yüzde 9,7’ye yükseldi.
Ülkemizde yıllara ve cinsiyete nazaran uygar durumun dağılımı incelendiğinde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının bayanlara nazaran daha yüksek olduğu, bayanlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranının erkeklerden daha fazla olduğu görüldü. Başka yandan büyük çoğunluğu oluşturan evlilerin oranının yıllara nazaran her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda olduğu görüldü.
Okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 2,5
Türkiye’de okuma yazma bilmeyenlerin oranı 1935 yılında yüzde 80,8 iken bu oran yıllar içinde daima düşme eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 2,5’e düştü. Cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerde okuma yazma bilmeyenlerin oranı 1935’te yüzde 70,7 iken 2021’de yüzde 0,8’e, bayanlarda ise 1935’te yüzde 90,2 iken 2021’de yüzde 4,2’ye geriledi.
Türkiye’de 1970 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 28,8 iken 2021 yılında yüzde 22,5 oldu. İlköğretim, ortaokul yahut dengi okul mezunlarının oranı 1970’te yüzde 3,6 iken 2021’de bu oran yüzde 25’e yükseldi. Lise yahut dengi okul mezunu olanların oranı 1970’te yüzde 2,6 iken, 2021’de yüzde 22,4 oldu. Öteki yandan yükseköğretim mezunu olanların oranı 1970’te yüzde 1 iken 2021’de bu oran yüzde 17,6’ya ulaştı.
Yurt dışı doğumlularda Bulgaristan birinci sırada
Türkiye’de ikamet eden 84 milyon 680 bin 273 kişinin yüzde 94,9’unun doğum yerinin Türkiye, yüzde 3,7’sinin ise yurt dışı olduğu görüldü. Doğum yeri bilinmeyenlerin oranı ise yüzde 1,4 oldu. Öteki yandan ikamet ettiği vilayette doğanların oranı yüzde 63,8 iken ikamet ettikleri vilayetten farklı bir vilayette doğanların oranının yüzde 31,1 olduğu görüldü.
Türkiye’de ikamet eden fakat doğum yeri yurt dışı olan 3 milyon 141 bin 351 kişi ortasında Bulgaristan doğumlular yüzde 11,4 ile birinci sırada yer aldı. Bulgaristan’ı sırasıyla yüzde 10,5 ile Almanya, yüzde 10,4 ile Irak, yüzde 8,8 ile Suriye, yüzde 5,7 ile Afganistan doğumlular izledi.
Yabancı nüfusta Irak birinci
Türkiye’de ikamet eden yabancı nüfus 2021 yılında 1 milyon 792 bin 36 kişi olurken, bu nüfusun yüzde 49,7’sini erkekler, yüzde 50,3’ünü ise bayanlar oluşturdu. Türkiye’de ikamet eden yabancı nüfusun vatandaşlık ülkelerine nazaran dağılımı incelendiğinde, yüzde 18 ile Irak vatandaşlarının birinci sırada yer aldığı görüldü. Irak vatandaşlarını sırasıyla yüzde 10,2 ile Afganistan, yüzde 7,2 ile İran ve yüzde 6,9 ile Türkmenistan vatandaşları takip etti.
Tek çekirdek aile olarak tabir edilen, sırf eşlerden yahut eşler ve çocuklarından yahut tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalkları ile geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hanehalklarının oranında yıllar içinde azalma olduğu görüldü.
Hanehalkı sayısı 25,3 milyon
Aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın tıpkı adreste yaşayan bir yahut birden fazla bireyden oluşan topluluk olarak tanımlanan hanehalkı sayısı, Türkiye’de 2014 yılında 21 milyon 91 bin 75 iken 2021 yılında 25 milyon 329 bin 833’e ulaştı.
Türkiye’de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2021 yılında 3,23 bireye düştüğü görüldü.
Ev sahipliği yüzde 60,7
Hanehalklarının konuttaki mülkiyet durumuna nazaran dağılımına bakıldığında, yüzde 60,7’sinin oturduğu konutun sahibi olan, yüzde 27,6’sının kiracı olan, yüzde 8,4’ünün oturdukları konutun sahibi olmayan ama kira da ödemeyen ve yüzde 0,9’unun da lojmanda oturan hanehalklarından oluştuğu görüldü.
